Móng đơn là gì? Cấu tạo, Ưu nhược điểm & cách Thi công

Kỹ Sư Lê Hải Duyên giải thích chi tiết móng đơn là gì, cấu tạo, khi nào nên dùng và quy trình thi công. So sánh ưu nhược điểm với móng băng để có lựa chọn nền móng nhà tối ưu nhất.

Tìm hiểu về móng đơn

Móng đơn là gì?

Móng đơn (hay móng cốc) là một loại móng nông, được thiết kế để đỡ một cột hoặc một cụm cột đứng sát nhau. Chức năng chính của nó là tiếp nhận toàn bộ tải trọng từ cột và truyền lực xuống đất nền. Nhiệm vụ của móng đơn là đảm bảo sự ổn định, chống lún sụt cho toàn bộ kết cấu công trình bên trên.

Cấu tạo

Để hiểu rõ hơn, chúng ta cần xem xét các bộ phận cấu thành một khối móng đơn hoàn chỉnh. Cấu tạo của nó khá đơn giản, bao gồm các thành phần chính sau:

• Lớp bê tông lót: Đây là lớp bê tông mác thấp, thường có độ dày khoảng 100mm. Bê tông lót có tác dụng làm phẳng hố móng, tạo bề mặt sạch sẽ và ngăn mất nước xi măng của lớp bê tông móng chính.
• Bản móng (hay đế móng): Là bộ phận chịu lực chính, có hình dạng là hình chữ nhật hoặc hình vuông.
• Cổ móng: Là bộ phận kết nối với bản móng và kết nối với cột. Cổ móng có chức năng truyền tải trọng từ cột xuống bản móng một cách hiệu quả.
• Cốt thép móng: Toàn bộ móng được gia cố bằng cốt thép. Cốt thép gia cường cho bê tông, giúp tăng khả năng chịu lực, đặc biệt là lực kéo và uốn.

Một bộ phận cực kỳ quan trọng không thể tách rời khỏi hệ móng đơn chính là giằng móng. Giằng móng là tên gọi khác của đà kiềng, có nhiệm vụ liên kết các đài móng hay các móng đơn riêng lẻ lại với nhau. Việc liên kết này giúp toàn bộ hệ móng trở thành một khối thống nhất, chống lại hiện tượng lún lệch nguy hiểm. Hơn nữa, giằng móng đỡ tường ngăn bên trên, giảm tải cho dầm sàn tầng một.

Khi nào thì nên lựa chọn giải pháp móng đơn cho công trình?

Sau khi hiểu rõ cấu tạo, câu hỏi tiếp theo là khi nào nên dùng móng đơn. Theo kinh nghiệm của tôi, Kỹ Sư Lê Hải Duyên, việc lựa chọn loại móng phụ thuộc rất nhiều vào hai yếu tố: quy mô công trình và điều kiện địa chất.

1. Đầu tiên, hãy xem xét các loại công trình phù hợp để ứng dụng móng đơn. Móng đơn được sử dụng cho nhà thấp tầng, cụ thể là các công trình dân dụng như nhà cấp 4, nhà phố, biệt thự có quy mô từ 1 đến 4 tầng. Đối với các công trình này, tải trọng tác dụng lên móng không quá lớn, phù hợp với khả năng chịu lực của móng.
2. Yếu tố thứ hai và cũng là quan trọng nhất là yêu cầu về nền đất. Móng đơn yêu cầu nền đất tốt, có nghĩa là nền đất phải có sức chịu tải tốt, ổn định, không bị sụt lún. Trong trường hợp nền đất yếu, nó cần được gia cố bằng các biện pháp như dùng cừ tràm hoặc cọc tre trước khi thi công.

Phân loại móng đơn

Trong thực tế, kỹ sư xây dựng thiết kế móng đơn dựa trên nhiều yếu tố, từ đó tạo ra các loại khác nhau để phù hợp với từng trường hợp cụ thể. Chúng ta có thể phân loại chúng dựa trên hai tiêu chí chính.

Phân loại dựa trên đặc điểm của tải trọng tác dụng:

• Móng chịu tải trọng đúng tâm: Đây là trường hợp lý tưởng khi tải trọng từ cột truyền thẳng xuống trọng tâm của đế móng.
• Móng chịu tải trọng lệch tâm: Loại móng này được sử dụng khi cột nằm ở biên nhà, ví dụ như vị trí sát công trình liền kề. Khi đó, móng đơn lệch tâm xử lý tải trọng lệch tâm, đảm bảo áp lực dưới đáy móng vẫn được phân bố đều và an toàn.

Phân loại dựa trên vật liệu và độ cứng của móng:

• Móng cứng: Thường làm từ gạch, đá, có độ cứng lớn.
• Móng cứng hữu hạn (bán cứng): Đây là loại phổ biến nhất, sử dụng vật liệu là bê tông cốt thép.
• Móng mềm: Loại móng có khả năng biến dạng cùng nền đất, ít được sử dụng trong xây dựng dân dụng.

So sánh ưu và nhược điểm của móng đơn với móng băng

Để có lựa chọn đúng đắn, việc so sánh móng đơn với các giải pháp khác như móng băng là rất cần thiết. Móng đơn cạnh tranh với móng băng ở phân khúc nhà ở thấp tầng.

• ✅Móng Băng: Khái niệm, phân loại, Cấu Tạo và cách thi công
• ✅Đổ Móng Nhà gặp trời mưa tốt hay xấu?

Thi công móng đơn bao gồm việc đào đất và nhiều công đoạn khác. Nhà thầu thi công móng đơn chuyên nghiệp sẽ luôn tuân thủ các bước sau:

1. Công tác chuẩn bị mặt bằng và định vị tim móng: Đây là bước khởi đầu. Mặt bằng cần được dọn dẹp sạch sẽ. Sau đó, các kỹ sư sẽ định vị chính xác vị trí các hố móng dựa trên bản vẽ kết cấu.
2. Đào đất hố móng và xử lý nền (nếu cần): Đào hố móng theo đúng kích thước và độ sâu thiết kế.
3. Gia công, lắp dựng cốt thép và đổ bê tông: Sau khi hố móng đã sẵn sàng, tiến hành đổ bê tông lót sau đó là gia công cốt thép. Thép được đặt vào vị trí, sau đó tiến hành lắp ván khuôn và đổ bê tông móng. Quá trình đổ bê tông cần dùng máy đầm bê tông để đảm bảo bê tông đặc chắc.
4. Cuối cùng, bảo dưỡng bê tông là bước quan trọng để bê tông đạt cường độ tối đa. Quy trình xây dựng này phải được giám sát chặt chẽ.

Chi phí thi công móng đơn mới nhất 2025

Móng đơn cho một căn nhà cấp 4 căn bản là 1.200.000 đồng/m2. Nền đất càng yếu thì chi phí thi công sẽ càng cao hơn.

Những lưu ý kỹ thuật quan trọng khi thiết kế và nghiệm thu móng đơn

Để có một nền móng an toàn tuyệt đối, bạn cần chú ý đến một vài vấn đề kỹ thuật.

1. Đầu tiên là tầm quan trọng của việc khảo sát địa chất. Tính toán móng đơn cần khảo sát địa chất. Kết quả khảo sát sẽ cung cấp thông số sức chịu tải của đất, là cơ sở để kỹ sư quyết định kích thước móng đơn phụ thuộc vào tải trọng công trình và loại đất. Mọi thiết kế phải tuân thủ TCVN (Tiêu chuẩn Việt Nam).
2. Thứ hai là các lỗi thường gặp và cách khắc phục. Vấn đề lớn nhất là lún lệch, có thể gây nứt tường, nghiêng sụt công trình. Nguyên nhân có thể do khảo sát địa chất không kỹ hoặc thi công sai kỹ thuật. Việc thiết kế và thi công hệ giằng móng vững chắc là giải pháp hàng đầu để ngăn chặn hiện tượng này. Bản vẽ móng đơn thể hiện chi tiết cốt thép, do đó cần được tuân thủ nghiêm ngặt bởi đội ngũ giám sát thi công.

Hy vọng bài viết của Kỹ sư Lê Hải Duyên đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về móng đơn. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, hãy để lại bình luận bên dưới hoặc truy cập website nhaxanhvietnam.com.vn để tìm hiểu thêm nhé!